czwartek, 25 stycznia 2018

MŁODE KONIE



Koleżanka ze stajni zasugerowała bym napisała o młodych koniach. Sama jest właścicielką młodej klaczy. Jest jeźdźcem z dużym stażem jeździeckim i instruktorem jazdy konnej, uczącym niegdyś w szkółkach jeździeckich. Jednak zdaje sobie ona sprawę z tego, że mimo lat nauki i jeżdżenia, umknęło jej sporo jeździeckiej wiedzy. Wiedzy, która przy pracy z młodym koniem powinna być niezbędna. Wspólnie pracujemy nad uzupełnieniem powstałych luk. Amazonka ta ma pewną wielką zaletę, niezmiernie potrzebną i przydatną przy obcowaniu z młodymi wierzchowcami. Zdaje sobie ona sprawę, iż młode konie to są „dzieci” wchodzące dopiero w dorosłe życie. Wie, że młody koń będzie jeszcze przez jakiś czas uzewnętrzniał źrebięce cechy. Nie boi się tego i nie próbuje zdławić na siłę chęci swojej klaczy do pobrykania i wyrażania młodzieńczej radości. Nie zmniejsza porcji owsa swojej podopiecznej, co się często praktykuje po to, żeby obniżyć poziom energii zwierzęcia. Nie wypina swojej klaczy na sztywne wypinacze i inne patenty, żeby ograniczyć jej możliwość brykania. Nie zakłada do pracy czarnej wodzy, żeby „nie wynosiła”. Amazonka nie ma obsesji na punkcie codziennej pracy swojej podopiecznej z obawy, że po dniu przerwy w pracy koń będzie miał nadmiar energii. Amazonka pozwala jej po prostu być młodym koniem.

Swego czasu w innym poście napisałam, że nie jestem bardzo przeciwna kupowaniu młodych koni przez jeźdźców z niewielkim stażem i doświadczeniem jeździeckim. Wprawdzie rozsądek podpowiada mi, że powinnam być temu bardzo przeciwna, jednak z pewnego powodu nie mogę. Już tłumaczę dlaczego. Teoretycznie niedoświadczony jeździec może wyrządzić zwierzęciu wielką krzywdę poprzez nieprawidłową pracę. Jednak obserwując jeźdźców mających doświadczenie w pracy z końmi i młodymi końmi widzę, że jest to również praca bardzo krzywdząca te zwierzęta. Niestety praktyka „doświadczonych jeźdźców” podpowiada im, że cała praca z młodym koniem musi odbywać się na jego pysku. Owo doświadczenie podpowiada jeszcze „doświadczonym jeźdźcom”, że młodego konia należy od początku i za wszelką cenę zmuszać do maksymalnego zgięcia szyi i obniżenia głowy. Jeżeli zwierzę stawia opór, to ciągle to samo doświadczenie podpowiada, że należy założyć młodemu podopiecznemu sztywne wypinacze, czambon, czarną wodzę albo jeszcze inny patent. „Doświadczony jeździec” niestety wie, że gdyby przy tych patentach młody koń zbyt opornie poruszał się, to nieodzowne są wbijające się w boki konia ostrogi albo karcący bat. „Doświadczony jeździec” wie, że młody koń już po paru miesiącach pracy, licząc od przyjęcia jeźdźca, powinien poruszać się w trzech chodach, jeździć w teren i skakać mały parkur. Taka praca „doświadczonych jeźdźców” spina i usztywnia mięśnie i stawy tych zwierząt. Taka praca zaburza równowagę koni i powoduje, że pracują one z nieprawidłowo ustawionym swoim ciałem. Taka praca zadaje ból i dyskomfort tym wrażliwym i delikatnym stworzeniom. Muszę wam powiedzieć, że właśnie taki poziom wiedzy posiada większość jeźdźców i instruktorów mających „doświadczenie” w pracy z młodym koniem.

W związku z tym większość koni „jeździecko doświadczonych” i oferowanych na sprzedaż, często nazywanych „profesorami”, jest sztywna, obolała i powykrzywiana. Do „odpracowania” wszystkich błędów popełnionych przy takim koniu potrzeba doświadczenia jeździeckiego nie mniejszego niż przy młodych koniach. Teoretycznie koń około dwunastoletni, po ośmiu latach pracy pod jeźdźcem, powinien być najbardziej odpowiednim wierzchowcem dla jeźdźca startującego w jeździeckiej przygodzie. Jednak rozluźnienie spiętych od ośmiu lat mięśni konia, uelastycznienie stawów od ośmiu lat usztywnionych i wyprostowanie pokrzywionego od ośmiu lat ciała konia, jest poza możliwościami początkującego jeźdźca.




Oczywiście jest bardzo wielu jeźdźców, którzy pracują z końmi inaczej niż wyżej opisałam. Pracują na zasadzie zrozumienia i porozumienia. Tacy jeźdźcy jednak raczej nie sprzedadzą wierzchowca, w wyszkolenie którego włożyli ogrom fachowej pracy. Włożyli wiedzę, cierpliwość, czas, uczucia i doświadczenie. To wszystko jest bowiem nie do wycenienia.

W świetle tego co napisałam wygląda na to, że problemem może być znalezienie i kupienie odpowiedniego konia dla początkującego jeźdźca. W świetle powyższego trudno mi też być absolutnie przeciwną kupowaniu młodych koni przez jeźdźców będących na początku jeździeckiej przygody. Jednak, gdy ktoś z was, nie mając doświadczenia w pracy z młodym koniem, zdecyduje się na kupno młodziaka to dla swojego i jego dobra - trenujcie z nim pod okiem instruktora czy trenera, który będzie uczył was nie tylko techniki jazdy ale również psychologicznych relacji z podopiecznym. To powinien być nauczyciel, który nie będzie „zaplątywał” „dzieciaka” w przeróżne patenty, żeby absolutnie uniemożliwić mu pobrykanie na lonży. Taki nauczyciel nie będzie też was uczył tego „zaplątywania”. To powinien być instruktor, który nauczy was jak nauczyć młodziaka, by cieszył się „lonżą”, bieganiem i brykaniem na niej w ramach wyznaczonych przez opiekuna granic. Pokaże wam jak nauczyć zwierzę, by cieszyło się pracą z wami, bez wyszarpywania lonży, bez wiszenia na niej i bez ścinania łuku. To powinien być trener, który nauczy was jak zachowywać się przy młodym koniu i jak z nim rozmawiać, by móc przestać się bać jego rozbrykanej źrebięcej natury, zamiast uczyć was jak w drastyczny sposób ją tłumić. Taki nauczyciel uświadomi wam, jak wykorzystać młodzieńczą energię konia do wydajnej pracy, zamiast obniżać jej poziom poprzez obcinanie zwierzęciu racji żywnościowych czy inne metody.

Do nauki pracy z młodym wierzchowcem znajdźcie instruktora, który wytłumaczy wam, że konie zbudowana są z tej samej gliny, co my – ludzie. Taki nauczyciel wytłumaczy wam, że noszenie jeźdźca przez konia jest dla niego wysiłkiem i swego rodzaju sportem - uprawianym mimo woli. A skoro to sport, to do osiągnięcia kondycji, siły do jego uprawiania, do rozwoju mięśni i umiejętności umożliwiających jego uprawianie, wierzchowiec potrzebuje tyle samo czasu i ćwiczeń co człowiek. Wiele zależy od intensywności treningów ale średnio młody koń potrzebuje około dwóch lat, by nabudować mięśnie i kondycję pozwalająca mu swobodnie nieść jeźdźca.

Poszukajcie nauczyciela, który uświadomi wam, iż na grzbiecie konia jesteście jego trenerem, nawet wówczas, gdy wasze jeździeckie doświadczenie jest niewielkie. Taki nauczyciel będzie prowadził trening w ten sposób, by nauczyć was, jak uczyć młodego wierzchowca. Taki nauczyciel nie pozwoli wam być biernym pasażerem na końskim grzbiecie ponieważ wie i rozumie, że bez waszych wskazówek z siodła podopieczny nie poradzi sobie z balastem na plecach i związaną z tym utratą równowagi. Znajdźcie instruktora, który nauczy was jak wskazać zwierzęciu sposób pracy pozwalający niwelować powyższe problemy. Taki instruktor nie będzie kazał wam „zamykać konia w dyby albo imadło”. Co mam na myśli? Siłowe ciągnięcie za wodze, ściskanie go łydkami i uciskanie pośladkami. Zakładanie wytoków, sztywnych wypinaczy, czambonu i czarnej wodzy. Poszukajcie trenera, który nie będzie powtarzał bzdurnych stereotypów mówiących,że koń ma cztery nogi, więc zawsze ma równowagę. Nie będzie też wmawiał, że wierzchowiec ma obowiązek słuchać i zawsze poradzić sobie z wyznaczonymi zadaniami. Znajdźcie trenera który wie, że bunt albo opór konia przeciwko wykonaniu polecenia zawsze ma podłoże. Może nim być brak zrozumienia, brak równowagi i przeciążenie przodu ciała. Zbyt słaba kondycja, złe ustawienie ciała, sztywność mięśni i stawów oraz ból i dyskomfort.

Instruktor, któremu powierzycie zadanie szkolenia was i waszego konia, musi pokazać wam jak nauczyć konia partnerstwa. Młody koń zawsze będzie chciał dominować, będzie „walczył” o wyższy szczebelek w hierarchii. Taki instruktor nauczy was jak zniwelować zapędy wierzchowca, bez użycia siły, zadawania bólu i wzbudzania strachu u zwierzęcia przed człowiekiem.

Znajdźcie nauczyciela jeździectwa, który nie będzie wmawiał wam, że najważniejsze jest ściągnięcie w dół szyi i głowy konia. Taki nauczyciel powie wam, że zganaszowanie się u wierzchowca jest efektem podstawienia zadu i zaangażowania go do wydajnej pracy. Powie wam, iż jest to efekt prężenia w górę grzbietu przez zwierzę i że do osiągnięcia celu potrzeba kilku lat pracy.

Poszukajcie instruktora, który nie będzie wam wmawiał, że koń jest rozluźniony tylko wam wytłumaczy, jak poczuć jego rozluźnienie i jak zwierzę namawiać do rozluźniania mięśni i stawów. Taki instruktor nauczy was równocześnie jak ćwiczyć dosiad, by swobodnie i w rozluźnieniu „wysiedzieć” aktywny, energiczny i wybijający ruch konia. Nauczy was jak nie stłumić sprężystości końskiego ruchu i nie spowodować, by stał się sztywny i „płaski”.

Jeżeli nie jesteście w stanie znaleźć instruktora, który nauczy was nie bać się źrebięcych odruchów młodego konia, to go nie kupujcie. Jeżeli nie jesteście w stanie znaleźć nauczyciela, który wskaże wam jak wychować, a nie zniewolić końskie „dziecko”, to nie kupujcie „młodziaka”. Jeżeli nie jesteście w stanie znaleźć trenera, który nauczy was jak nie trzymać się kurczowo kolanami na grzbiecie konia i jak nie trzymać zwierzęcia kurczowo wodzami za pysk, to nie kupujcie wierzchowca. Jeżeli........ - można by długo jeszcze wymieniać. Może ktoś z was będzie miał ochotę w komentarzu uzupełnić „wyliczankę”. Zapraszam.



wtorek, 23 stycznia 2018

JEŹDZIECKIE POGAWĘDKI DŻENTELMEŃSKO - HIPPICZNE W RYBNIKU


Jeździeckie pogawędki dżentelmeńsko – hippiczne w Rybniku, czyli w założeniu spotkania z czytelnikami mojego bloga, odbyły się dwa razy. Pierwszy w listopadzie, drugi niedawno, bo 20 stycznia. Organizuje je Klaudia, która czyta „Pogotowie jeździeckie” od chyba przeszło dwóch lat. Pod koniec zeszłego roku stwierdziła, że chciałaby uzupełnić swoją jeździecką wiedzę pod moim okiem. Problem w zorganizowaniu naszego treningowego spotkania polegał na tym, że nasze miejsca zamieszkania dzieli dość spora odległość. Siedem godzin jazdy pociągiem w jedną stronę. Klaudia wymyśliła pogawędki jeździeckie, żeby pokryć moje koszty dojazdu. Jednak znaleźć dziesięć chętnych osób na wysłuchanie moich „opowieści” okazało się nie łatwym zadaniem - jednak Klaudia ma dar przekonywania. Na obu spotkaniach tylko część osób znała mój blog. Większość przyszła spotkać się ze mną właśnie dzięki darowi przekonywania młodej amazonki. Dlatego też napisałam w pierwszym zdaniu, że pogawędki w założeniu miały być spotkaniami z czytelnikami. Oba spotkania odbyły się w bardzo sympatycznej atmosferze i mam nadzieję, że dzięki nim mój blog zyskał paru czytelników.

Podczas spotkania trochę ciężko było mi namówić uczestniczki do zadawania pytań. Były same amazonki. Kiedy już pytania padły, większość z nich dotyczyła samowolnego rozpędzania się koni. Dotyczyła tego, że rozpędzony koń zupełnie nie słucha i nie reaguje na prośby o zwolnienie tempa. Większość z obecnych tam słuchaczy uprawia skoki i problemy z pędzeniem konia na przeszkody oraz przytrzymywanie zwierzęcia za wodze dominowały w pytaniach. Szczególnie na pierwszym spotkaniu. Dlatego pomyślałam sobie, że nadszedł chyba czas na napisanie postu „zahaczającego” o tematykę skokową. Ale to na razie luźny pomysł.

Dla większości jeźdźców niemożliwa i nierealna wydaje się praca z koniem bez zaciągania wodzy. Na obu spotkaniach próbowałam przekonać rozmówców, że jest to możliwe. Że jazda na oddanych wodzach, na rozluźnionym koniu, nie szarpiącym za wodze ani nie wiszącym na nich jest doświadczeniem, do którego warto dążyć. Wszystko jednak zależy od jeźdźca, od sposobu w jaki siedzi on na koniu i od tego, czy potrafi działając dosiadem zastąpić hamujące działanie wodzy. Oczywiście wszystko o czym mówię i piszę nie jest przepisem na jazdę konną i nie wygląda to tak, że wsiadamy na pierwszego lepszego konia, oddajemy mu wodze i wszystko zaczyna grać. Jedna z amazonek zwróciła uwagę, że na koniu, który chce ponieść, nie da się nie zaciągnąć wodzy. Zgadzam się. Pewnie sama bym je zaciągnęła, gdybym znalazła się w takie sytuacji. Tylko, że ja nie wsiadłabym na pierwszego lepszego konia, ani nie dopuściłabym do stworzenia sytuacji, w której koń mógłby mnie ponieść. Kiedy ktoś zapytał moją Panią trener jak należy zareagować, gdy koń poniesie, odpowiedziała: „mądry jeździec nie dopuści do tego, by koń poniósł”. I ja się do tego nieustannie stosuję.

Jako małą dygresję do powyższego chcę też tu przytoczyć komentarz jaki ktoś wstawił pod postem: „Wodze i wędzidło”: „Bardzo fajny wpis, dzięki, ale... jak jeździć w taki sposób, kiedy samemu jest się jeźdźcem początkującym, a konie szkółkowe nastawione są głównie na wyszarpywanie wodzy po to, by nie robić nic i nic nie czuć na pysku? To jest tak wkurzające, kiedy wyjeżdżamy w teren, a powierzony mi koń ma tylko jedną obsesję - wyszarpać wodze, wyszarpać wodze! I trzepie tą głową... Palce poobdzierane, ręce bolą, w galopie mam wrażenie jakbym była gościem na jego grzbiecie, którego w każdej chwili można wyprosić. Staram się jak potrafię najlepiej (ramiona niby sprężynki, łydki, brzuch pracuje, głowa myśli itd.), ale dla wierzchowca najważniejsze jest, by wydobyć maksymalną długość wodzy z moich dłoni... (on i tak wie, co ma robić - widzi przecież konia prowadzącego więc po cholerę mu jakieś sygnały z grzbietu?). Nieeee, póki właściciele szkółek nie zainwestują w szkolenia dla swoich koni, póki nie zaczną ich "naprawiać" po każdym sezonie, to nie ma szans, by nauczyć się takiego współdziałania z koniem, o jakich piszesz w swoich artykułach. Koń koniem - cwana bestia, póki nie zaufa, to o współpracy z siodła można zapomnieć. A jak zaufać kolejnej, być może -nastej osobie tego dnia na swoim grzbiecie, która szarpie, kopie i chce nie wiadomo czego? Można próbować, ale bardzo trudno o satysfakcję. Bez mądrego trenera ani rusz”

Przy okazji rozmowy o pracy wodzami, omawiałyśmy też kwestię jeżdżenia bez wędzidła czy ogłowia. W wielu postach się do tego tematu odnoszę, więc nie będę teraz o tym pisać. Zaintrygowała mnie jednak jedna z uczestniczek mówiąc, że na mistrzostwach świata w jeździe bez ogłowia, poza oczami widzów, jeźdźcy rozprężają się przy użyciu ogłowi, wędzideł i patentów. Postanowiłam zgłębić temat i wstukałam w wyszukiwarkę: „jazda bez ogłowia kulisy”. Weszłam na stronę: gallop.pl (
http://gallop.pl/kulisy-mistrzostw-w-jezdzie-bez-oglowia-2017/nggallery/image/img_3820/)
 i wśród zdjęć, które można by zatytułować: sielanka bez ogłowia – znalazłam jedno, na którym jeździec siedzi na koniu zaopatrzonym w wielokrążek. Możecie sami zobaczyć. Wyszukałam więc stronę z regulaminem Mistrzostw Świata w Jeździe bez Ogłowia Wrocław, Partynice 16-17.09.2017 r, gdzie jako cel zawodów wymienia się: „pokazanie i propagowanie alternatywnego sposobu jazdy konnej bez użycia tradycyjnych ogłowi i kiełznań”. Zaś w regulaminie znalazłam zdanie: „Na rozprężalni koń może mieć założone ogłowie z kiełznem lub kantar”. Kantar – rozumiem. Ogłowie z kiełznem to już dla mnie hipokryzja.


Po pierwszym spotkaniu, jedna z amazonek zdecydowała się na trening ze mną podczas następnego. Trochę się obawiałam tego treningu ponieważ amazonka wsiadała na konia wypożyczonego z innej stajni. Nigdy wcześniej nie siedziała na tym koniu. Obie nie wiemy czy klacz była zwierzęciem szkółkowym czy też nie, ale bardzo ładnie spisała się pod młodą amazonką. Klacz spodziewała się być „pchana” przez jeźdźca i sygnały łydkami dawane przez amazonkę, które „prosiły” o samo – niesienie, były dla niej zaskoczeniem. Amazonka musiała wspomóc bacikiem działanie łydek ale, gdy klacz zrozumiała o co jest proszona, z czasem przestała stawiać opór. Samej amazonce zależało na wskazówkach, które pomogłyby jej się rozluźnić na końskim grzbiecie. Jestem zadowolona z tego treningu ponieważ cel, jakim było rozluźnienie jeźdźca, udało nam się osiągnąć. Mam nadzieję, że amazonka również jest zadowolona. Dużo łatwiej prowadzi się treningi par jeździec – koń, które na co dzień ze sobą współpracują. Tak jak Klaudia i jej Sonia. Nasza praca skupiała się na zaangażowaniu zadu Sonii do bardziej aktywnej pracy i nad rozluźnieniem jej ciała. Klaudia otrzymała wskazówki do pracy z podopieczną przez okres dzielący nas od kolejnego treningu. (https://web.facebook.com/karmelkowe/videos/2023052177941111/)

Muszę się przyznać, że wolę prowadzić treningi niż spotkania. Chodzi o stres. Jakoś nigdy nie stresował mnie fakt, że mam poprowadzić trening, jednak myśl o spotkaniu z większą ilością osób ten stres u mnie wywołuje. I chyba czekające mnie spotkanie w Poznaniu bardziej mnie stresuje niż te w Rybniku. Chyba dlatego, że Poznań to „własne podwórko”.





środa, 10 stycznia 2018

WODZE I WĘDZIDŁO


Wędzidło i wodze to „dziwne” pomoce do komunikacji z koniem. Powinny być tylko i wyłącznie „narzędziami” w rękach człowieka. Wierzchowiec nie ma prawa ich używać. Nie ma prawa wieszać się na nich, wyszarpywać i wykorzystywać do walki i „kłótni” z opiekunem. Wodza nie powinna służyć jako lina do przeciągania. Jednak to zwierzę powinno naprężać wodze i określić stopień tego naprężenia. Powinien to zrobić wierzchowiec, ponieważ to on wie najlepiej przy jakim naprężeniu wodze i wędzidło nie zdają mu bólu. To on wie przy jakim naprężeniu wodze są przekaźnikiem informacji od jeźdźca, a nie podporą dla jego ciężaru albo narzędziem tortur. To koń powinien naprężać wodze, ponieważ możliwość ich naprężenia jest efektem pchającej pracy zadnich kończyn zwierzęcia, efektem podstawienia przez niego zadu i prężenia grzbietu. Naprężenie przez konia wodzy, czyli inaczej złapanie przez niego kontaktu, jest możliwe tylko przy prawidłowym rozłożeniu ciężaru ciała zwierzęcia.

Jeżeli to jeździec napręża wodze to znaczy, że żadne z wyżej wymienionych elementów pracy u konia nie występują. Jeżeli to jeździec napręża wodze to oznacza, że w pracę wodzami chce włożyć siłę i nie ma pojęcia o pracy dosiadem i łydką. Wszystkie wielokrążki, pelhamy i dodatkowe wodze zakładane zwierzęciu podczas pracy, potwierdzają tą tezę. Koniowi wielokrążki i inne patenty nie są potrzebne do komunikacji i zrozumienia jeźdźca.




Jest jednak cienka granica między naprężaniem wodzy a wiszeniem na nich przez wierzchowca. Tylko owo prawidłowe ustawienie i zrównoważenie ciała konia da mu szansę na nie przekraczanie tej granicy. Ale to człowiek musi tak pokierować koniem, by prawidłowo ustawił i zrównoważył ciało podczas pracy. Wierzchowiec sam tego nie zrobi.




Koń nie dość, że powinien używać wodzy i wędzidła jako narzędzia do przepychanek z opiekunem, to nie powinien też stawiać nawet najmniejszego oporu, czując pracę rąk człowieka poprzez te pomoce. Jak to poczuć? Wystarczy trochę wyobraźni. Działające w kącikach ust wędzidło powinno przypominać zagłębianie go w miękkim maśle, a nie próbę przekrojenia nim surowej marchewki. „Rozmawiające” z szyją wierzchowca wędzidło i wodze powinny przywodzić na myśl otwieranie drzwiczek na dobrze naoliwionych zawiasach. Lekko pociągniesz - a one suną same. Wodze i wędzidło nie powinny napotkać oporu jaki stawia łuk, gdy go naginamy do założenia cięciwy. Nie powinny napotkać oporu jaki stawia gruba gałąź, gdy chcemy ją złamać. Albo mocna sprężyna, którą owszem ugniemy ale po odpuszczeniu siły zaraz wraca do pierwotnego stanu.

Każdy opór konia na działające wodze oznacza, że ma napięte jakieś mięśnie w swoim ciele. A to pierwszy krok do zawieszenia się. Jednak to człowiek musi dać zwierzęciu szansę na to, by nie stawiało oporu. Człowiek musi stworzyć takie warunki pracy i warunki dla pracy ciała konia, żeby tenże mógł nie korzystać w żaden sposób z kiełzna. Przede wszystkim jeździec musi pozostawić ręce i wodze na tyle oddane do przodu (oddane wodze nie oznaczają zupełnie luźnych), żeby wierzchowiec mógł wyciągać szyję w przód, by lekko naprężyć owe wodze. Te naprężone wodze człowiek powinien poczuć na bliższym paliczku palca serdecznego każdej dłoni. Człowiek powinien poczuć bardzo lekkie ciągnięcie za te paliczki. Ten ciężar na palcach powinien być taki, żeby nie prowokował nas do siłowego ich zaciskania. Ten ciężar nie powinien przypominać próby siłowego odgięcia zagiętego palca. Ten odczuwany na palcach ciężar ciężar w żaden sposób nie powinien przypominać przytrzymywania albo podtrzymywania czegoś ciężkiego. Ten ciężar powinien być porównywalny do ciężaru samych wodzy z wędzidłem.

Żeby dać zwierzęciu szansę na naprężenie wodzy, człowiek sam nie powinien ich ciągnąć do siebie i nie powinien pracować poprzez takie ciągnięcie. Jeździec nie powinien wędzidłem i wodzami naginać szyi konia, ani jego głowy w dół. Jeździec nie powinien pracować tak, jakby przyciągał do siebie koński pysk. Przez taką przyciągającą pracę jeźdźca wodzami, jego podopieczny „skraca” szyję. Chowa ją między łopatki, co przypomina chowanie przez człowieka szyi w ramiona. Mięśnie schowanej szyi stają się napięte, a sama szyja zostaje pozbawiona możliwości swobodnego i miękkiego zginania się. Ta sztywność mięśni powstaje w całej szyi i głowie, począwszy od szczęki, nasady uszu, poprzez potylicę aż do kłębu. Spięcia powstają przy ganaszach, łopatkach i w dole szyi. Wszystko to spowodowane jest bólem, jaki zadają zaciągnięte wodze i wędzidło. Napięcia i sztywność w szyi powstają również dlatego, że wierzchowiec zaczyna bronić się przed wędzidłem, wodzami i rękami jeźdźca. Bronić się przy pomocy siły. Walcząc z jeźdźcem i szukając ucieczki od bólu, koń nie jest w stanie rozluźnić mięśni, ani potraktować działania wodzami i wędzidłem jako przekaźnika informacji. Wodze, naprężane przez jeźdźca i siłą zaciąganie w kierunku jeźdźca, zawsze będą traktowane przez wierzchowca jako narzędzie do walki. A jak walka trwa to cała „praca” z koniem skupia się na rozstrzygnięciu kwestii – kto silniejszy? Większość jeźdźców wszystkie informacje próbuje przekazać takimi zaciągniętymi wodzami i są oni przy tym niezmiernie zdziwieni, że koń nie odpowiada tak, jakby tego oczekiwali.

Oczywiście napięcia w szyi przekładają się na całe ciało wierzchowca. A spięcia w całym ciele przekładają się na brak zaangażowania zadu do pracy. Mimo to, większość jeźdźców nie wyobraża sobie pracy z koniem bez ciągnięcia za wodze. Abstrakcją jest myślenie, że wodze trzeba podopiecznemu „oddawać”. Nie wyobrażalne dla jeźdźców jest to, że można cokolwiek od konia wyegzekwować bez ciągnięcia za wodze.

Jeździec nie powinien przy pomocy zaciągniętych wodzy zmuszać konia do zwolnienia tempa albo zatrzymania się. Jak więc „wyhamować” konia bez ciągnięcia wodzy do siebie? Jeździec musi nauczyć się poprosić o to konia dosiadem, biodrami i ciężarem w strzemionach. A przede wszystkim ma do dyspozycji mięśnie brzucha. Jeżeli biodrami i dosiadem jeździec ma przesyłać sygnały zwalniające, to w odpowiedzi na jakie sygnały zwierzę powinno podstawiać zad i angażować pracę tylnych nóg? Oczywiście na sygnały dawane łydkami. Dla wielu jeźdźców jest to wiedza nie do ogarnięcia ponieważ całe jeździeckie życie uczono ich, że biodrami i dosiadem trzeba konia pchać. Wielu jeźdźców w ogóle nie nauczono komunikacji z koniem poprzez pracę łydkami. A tych, których nauczono - używają ich jako pomoce pchające, a nie jako pomoce „rozmawiające” o zaangażowaniu zadu.

Problem z komunikacją z wierzchowcem na oddanych przez jeźdźca wodzach polega jednak na tym, że większość koni jest już nauczona nieprawidłowej pracy na tychże. Dla większości koni wędzidło i wodze to narzędzie zadające bólu, z którymi trzeba walczyć albo kombinować, jak zmniejszyć ich działanie. Dla wielu koni wodze są narzędziem do walki z człowiekiem. I niestety nie wystarczy, że jeździec zastosuje się do moich porad dotyczących jego pracy na końskim grzbiecie. Nie wystarczy, że jeździec odda wodze, uaktywni dosiad do rozmowy z podopiecznym o tempie marszu i zaangażuje swoje łydki do rozmowy z zadnią częścią dosiadanego wierzchowca. Większość wierzchowców należy równocześnie oduczyć dotychczasowych reakcji na wodze i poprzez wodze. Te zwierzęta trzeba nauczyć, by nie używały wodzy tylko je lekko naprężały. Wielu jeźdźców ma nadzieję, że kiedy oni coś zmienią w swojej pracy na lepsze, to koń od razu sam z siebie też poprawnie i lepiej zareaguje. Niestety nie. Oddane przez jeźdźca wodze, wierzchowce (te opisane przed chwilą) nadal będą wykorzystywały do walki z człowiekiem i do uwieszania się na nich.

Koń, który uwiesza się na wodzach, ma przeciążony przód ciała. Opierając się na naszych rękach poprzez wodze, oddaje nam do niesienia część swojego ciężaru. Wierzchowiec tworzy sobie z nas jakby „piątą nogę”. Problemem nad budowaniem nowej, lepszej komunikacji na wodzach jest też to, że nie można zwierzęciu nagle „odciąć” tej „piątej nogi”. Zabranie jej zwierzęciu można porównać do sytuacji, kiedy trzymasz kogoś na skraju przepaści, by w nią nie wpadł. Puszczając tego kogoś, zostawiasz go z problemem samego. Ten ktoś musi sam sobie poradzić z brakiem równowagi nad przepaścią. Wierzchowiec, po drastycznym zabraniu możliwości oparcia się na wodzach i rękach jeźdźca, czuje się podobnie. Musi sam sobie poradzić z brakiem równowagi. Niestety naiwnością jest myśleć, że dzięki rezygnacji jeźdźca z wędzidła i z pracy wodzami, koń ową równowagę odzyskuje. Nie - koń radzi sobie z jej brakiem jeszcze mocniej niż dotychczas, napinając i usztywniając mięśnie i stawy w swoim i tak już napiętym i sztywnym ciele. Nie poradzi też sobie z brakiem równowagi koń, który przestał wisieć na wodzach, bo schował się za wędzidło (czyli koń przeganaszowany). To, że nie czujecie na swoich rękach ciężaru podopiecznego, bo jego broda coraz mocniej zbliża się do jego piersi nie oznacza, że zwierzę jest „miękkie w pysku”, nie oznacza, że jest zrównoważone i nie oznacza, że jest rozluźnione.

Prawidłowa współpraca z wierzchowcem przy pomocy wędzidła i wodzy to trudna sztuka. Trudno się jej nauczyć i trudno nauczyć jej wierzchowca. Nauka takiej współpracy wymaga czasu, ciężkiej pracy i wyczucia. Zdaję sobie sprawę, że droga na skróty – czyli ty naprężasz wodze, ty je ciągniesz i manewrujesz nimi jak kierownicą roweru, jest dużo łatwiejsza. Pamiętajcie jednak, że ta droga to dla konia droga przez męki.


Powiązane posty:
Jeździć "na kontakcie"


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...